Odświetlenie nieba w Przecławiu

Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Przecławiu przeprowadzi w listopadzie interdyscyplinarne wydarzenie pt. „Odświetlenie nieba”. Inspirowany rolą światła w astronomii i sztuce projekt łączy w sobie warsztaty edukacyjne, wykłady oraz pokaz nieba.

Głównym tematem spotkań w ramach działania będzie problem zanieczyszczenia nieba sztucznym światłem oraz jego wpływ na obserwacje astronomiczne, zdrowie i kulturę. Uczestnicy zajęć poznają skalę tego narastającego problemu, który prowadzi do stopniowego zanikania naturalnego nocnego nieba.

Wydarzenie będzie miało miejsce 8 i 9 listopada br. w GOKSiR w Przecławiu. Udział w nim wezmą mieszkańcy gminy Kołbaskowo. W zajęciach zastosowanie znajdą nowoczesne technologie, takie jak sztuczna inteligencja (AI).

Partnerami merytorycznymi projektu zostali:
– Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii w Szczecinie
– Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu
– Centrum Kultury Zamek w Poznaniu
– Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołbaskowie.

Zobacz artykuł Justyny Olszewskiej podsumowujący projekt i opisujący zjawisko zanieczyszczenia świetlnego: https://goksirprzeclaw.pl/zanieczyszczenie-swiatlem/

PROGRAM

Piątek, 8 listopada 2024
9:00 – Warsztaty dla uczniów SP Będargowo | Cyjanotypia – czym jest słoneczny papier fotograficzny?
11:00 – Warsztaty dla uczniów SP Będargowo | Słoneczna Wędrówka: Rejestracja Ruchu Słońca za Pomocą Solarigrafii

17:30 – Wykład Good Night Collective 300 tys. km/s: Światło w astronomii i kulturze
18:30 – Wykład PTMA Szczecin Astronomia miłośnicza
19:15 – Wernisaż wystawy 300 tys. km/s – Kulturalna stacja Przecław

Sobota, 9 listopada 2024
16:00 – Warsztaty z programowania Sztuczna inteligencja w Astronomii
17:30 – Wykład Teleskop w służbie ludzkości
19:00 – Warsztaty z astrofotografii 300 tys. km/s – rejestracja światła gwiazd
19:00 – Pokaz nieba nad Przecławiem

O WYDARZENIACH

Warsztat I „Cyjanotypia – czym jest słoneczny papier fotograficzny?”
Prowadzący: Good Night Collective: Justyna Olszewska i Michał Pawłowski
8.11.2024 r. 9:00-11:00 (2 grupy jednocześnie)

Warsztaty inspirowane są światłem i jego rolą w astronomii oraz sztuce – w szczególności fotografii. Podczas spotkania uczestnicy dowiedzą się, jak szybko uzyskać obraz fotograficzny metodą stykową, czym w fotografii jest pozytyw i negatyw oraz jak je wykonać. Uczestnicy zgłębią również tajniki cyjanotypii – techniki fotograficznej, która wykorzystuje materiały światłoczułe reagujące na promieniowanie UV. W ramach warsztatów przyjrzymy się, jak różne długości fal światła, w tym promieniowanie ultrafioletowe, oddziałują na materiały fotograficzne.

Warsztat II „Słoneczna wędrówka: Rejestracja ruchu słońca za pomocą solarigrafii”
Prowadzący: Good Night Collective: Justyna Olszewska
8.11.2024 r. 12:00-14:00

Warsztaty z solarigrafii to wyjątkowa okazja, by poznać fascynującą technikę fotografii o bardzo długim czasie naświetlania, ukazującą np. wędrówkę Słońca po niebie. Podczas zajęć uczestnicy samodzielnie stworzą aparaty typu camera obscura – proste, ale skuteczne narzędzia, które pozwolą im rejestrować zmiany na niebie przez wiele tygodni, a nawet miesięcy. Każdy uczestnik dowie się, jak zbudować taki aparat oraz jak prawidłowo ustawić go do długoterminowego naświetlania. Finalne fotografie, zwane solarigrafiami, ukażą fascynujące ślady ruchu Słońca w ciągu roku.

Wykład I „300 tys. km/s: Światło w astronomii i kulturze”
Prowadzący: Justyna Olszewska
8.11.2024 r. 17:30-18:30 (wstęp wolny)

300 tysięcy kilometrów na sekundę. Właśnie z taką prędkością światło porusza się po wszechświecie. To powszechne zjawisko okazuje się być jedną z największych tajemnic kosmosu, a także naszego życia na Ziemi. Podczas spotkania członkini kolektywu Good Night opowie o tym, czym jest światło i jaka jest jego rola w sztuce i nauce. Poznamy tajniki fotografowania światła oddalonego od nas o biliony kilometrów. Dowiemy się także, jakie zagrożenia niesie ze sobą zbyt duża ilość światła w naszym codziennym otoczeniu oraz jak wyglądają najciemniejsze miejsca na Ziemi.

Kolektyw Good Night działa od 2019 roku, a tworzy go grupa artystów i astronomów: Justyna Olszewska, Karolina Dziadura i Michał Pawłowski. Wspólnie realizują interdyscyplinarne projekty artystyczne popularyzujące naukę i działalność ekologiczną w kontekście astronomii. W obszarze zainteresowań kolektywu znajdują się: astrofotografia, fotografia artystyczna, instalacje, film, dźwięk, malarstwo, data science, fotometria, spektroskopia i nauki społeczne, a ich działania są prezentowane zarówno w galeriach sztuki współczesnej, jak i podczas konferencji naukowych. Ostatnio twórcy z kolektywu Good Night są szczególnie zainteresowani problemem związanym z zanieczyszczeniem nocnego nieba sztucznym światłem.

Wykład II „Astronomia miłośnicza”
Prowadzący: PTMA Szczecin
8.11.2024 r. 18:30-19:00 (wstęp wolny)

Wernisaż wystawy „300 tys. km/s: Kulturalna stacja Przecław”
Artyści: Michał Kałużny, Michał Pawłowski, Przemysław Mikołajczyk, Krzysztof Kotysz
8.11.2024 r. 19:00-20:30 (wstęp wolny)

300 tys. km/s” to wystawa, która eksploruje podwójną naturę światła – zarówno jako narzędzia nauki, jak i elementu zakłócającego naszą percepcję kosmosu. Światło docierające do nas z odległych zakątków Wszechświata, pozwala odkrywać obiekty oddalone o setki, a nawet tysiące lat świetlnych. Na wystawie zaprezentowane zostaną spektakularne zdjęcia nocnego nieba wykonane w najciemniejszych zakątkach Ziemi, takich jak pustynia Atacama w Chile czy Namibia, gdzie warunki do obserwacji gwiazd są idealne dzięki niemal całkowitemu brakowi sztucznego światła. Ciemne niebo to nie tylko piękno wizualne, ale również klucz do prowadzenia precyzyjnych badań astronomicznych. Niestety, problem zanieczyszczenia świetlnego (light pollution) stanowi poważne wyzwanie dla astronomów i wielu naukowców na całym świecie. Wystawa ma na celu uświadomić, jak ważna jest ochrona ciemnego nieba, które jest zagrożone przez działalność człowieka i rozrastające się aglomeracje miejskie.

Wystawie towarzyszyć będzie powarsztatowa ekspozycja prac uczestników warsztatów cyjanotypii oraz podstaw astrofotografii.

Warsztat III „Sztuczna inteligencja w astronomii”
Prowadzący: Krzysztof Kotysz
09.11.2024 r. 16:00 17:00 (wstęp wolny)

Zapraszamy na 60-minutowy warsztat, podczas którego uczestnicy odkryją, jak sztuczna inteligencja (AI) i uczenie maszynowe (ML) rewolucjonizują dziedzinę astronomii. Poprzez interaktywne dyskusje i praktyczne ćwiczenia, uczestnicy poznają praktyczne zastosowania AI w analizie danych astronomicznych, takie jak klasyfikacja galaktyk i wykrywanie egzoplanet.
Program warsztatu obejmuje:
1) Wprowadzenie do AI w astronomii: Krótkie omówienie podstawowych pojęć związanych z AI, ML i ich znaczenia w nowoczesnej astronomii.
2) Zastosowania AI w astronomii: Przegląd kluczowych zastosowań, w tym klasyfikacji galaktyk za pomocą konwolucyjnych sieci neuronowych oraz wykrywania egzoplanet poprzez analizę krzywych blasku.
3) Ćwiczenie praktyczne 1 – Klasyfikacja galaktyk: Uczestnicy wykorzystają wstępnie wytrenowany model ML do klasyfikacji obrazów galaktyk na podstawie ich morfologii.
4) Ćwiczenie praktyczne 2 – Wykrywanie egzoplanet z krzywych blasku: Analiza danych fotometrycznych w celu identyfikacji potencjalnych egzoplanet poprzez wykrywanie tranzytów.
5) Sesja pytań i odpowiedzi oraz dyskusja: Omówienie wyników ćwiczeń, dyskusja na temat wyzwań i przyszłości AI w astronomii.
Warsztat jest przeznaczony dla wszystkich zainteresowanych zastosowaniem nowoczesnych technologii w badaniach kosmicznych. Uczestnicy zdobędą praktyczne umiejętności i wiedzę, które pozwolą im lepiej zrozumieć, jak AI przyczynia się do odkrywania tajemnic Wszechświata.

Wykład III „Teleskop w służbie ludzkości”
Prowadzący: Przemysław Mikołajczyk, Krzysztof Kotysz
09.11.2024 r. 17:30-18:30 (wstęp wolny)

Wykład „Teleskop w służbie ludzkości” opowiada o roli, jaką teleskopy odegrały w zrozumieniu wszechświata oraz rozwoju nauki i technologii. Prelegenci przedstawią historię wynalazku, począwszy od pierwszego teleskopu skonstruowanego przez Galileusza, aż po współczesne, zaawansowane instrumenty, takie jak Teleskop Jamesa Webba czy Ekstremalnie Duży Teleskop. Omówione zostaną również najważniejsze odkrycia, jak odkrycie planet pozasłonecznych, badanie galaktyk i zrozumienie ciemnej materii. Wykład poruszy temat współpracy międzynarodowej i ogromnych nakładów technologicznych, które umożliwiają konstruowanie nowoczesnych teleskopów kosmicznych. Wspólnie spróbujemy odpowiedzieć na to jak teleskopy przyszłości mogą wpłynąć na nasze miejsce w kosmosie, jakie nowe horyzonty badawcze otworzą przed ludzkością i jaka przyszłość czeka teleskop w nowoczesnym świecie, coraz bardziej zanieczyszczonym sztucznym światłem.

Warsztat IV „300 tys. km/s – rejestracja światła gwiazd”
Prowadzący: Good Night Collective: Justyna Olszewska i Michał Pawłowski
09.11.2024 r. 19:00-20:30

Warsztaty są dedykowane osobom, które chcą rozpocząć swoją przygodę z fotografowaniem nocnego nieba, ale nie mają wcześniejszego doświadczenia w tej dziedzinie. Uczestnicy dowiedzą się, jak używać podstawowego sprzętu fotograficznego, takiego jak aparaty DSLR oraz statywy, aby uchwycić gwiazdy, planety i inne obiekty astronomiczne.
Omówione zostaną podstawowe zasady pracy z ekspozycją, czasem naświetlania, przysłoną oraz ISO, a także techniki ustawiania ostrości w ciemnościach. Nie zabraknie również wskazówek dotyczących wyboru miejsc o małym zanieczyszczeniu świetlnym oraz prostych metod obróbki zdjęć.

Pokaz nieba nad Przecławiem
Prowadzący: Przemysław J. Mikołajczyk, Krzysztof Kotysz
09.11.2024 r. 19:00-20:30

Pokaz nieba, poprowadzą doświadczeni astronomowie, którzy zaprezentują obiekty astronomiczne widoczne na jesiennym niebie. Uczestnicy będą mogli zobaczyć przez teleskop m.in. Księżyc, planety, czy też gromady gwiazd. To wyjątkowa okazja, by pod okiem specjalistów wziąć udział w swoich piewszych obserwacjach astronomicznych.

O PROWADZĄCYCH

Michał Kałużny – Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu na kierunku fotografii. Dyplom otrzymał w 2004 roku w pracowni fotografii intermedialnej, a jego promotorami byli prof. Stefan Wojnecki oraz Krzysztof Baranowski. Prowadził zajęcia z fotografii w Miejskim Ośrodku Kultury oraz Centrum Kultury i Sztuki w Lesznie. Obecnie zajmuje się fotografią, oraz cyfrowymi przetworzeniami obrazu foto oraz video. Od kilkunastu lat specjalizuje się w astrofotografii głębokiego nieba. Od 2006 r. we współpracy z Polskim Towarzystwem Astronomicznym współwydawcą kalendarza Astrofotografii Amatorskiej. Współorganizował i prowadzący I Polsko-Szwajcarskie Warsztaty Astrofotografii w Lesznie oraz Warsztaty Astrofotografii AstroShot Delta Optical w Tucznie, od 2017 współorganizator Bieszczadzki Warsztatów Astrofotografii „Szlakiem Gwiazd”. Współpracuje jako redaktor z magazynami o astronomii: „Urania – Postępy Astronomii”, „Vademecum Miłośnika Astronomii”, Astronomia, „Komputer Świat” i Optyczne.pl. Zdjęcia o tematyce astronomiczne publikował w kilkudziesięciu różnych książkach i wydawnictwach, m.in. jako pierwszy Polak w anglojęzycznym „Sky&Telescope”.

Krzysztof Kotysz – doktorant w Instytucie Astronomicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Studia ukończył w 2018 roku i od tego czasu aktywnie zajmuje się popularyzacją nauki, szczególnie astronomii, w Instytucie Astronomicznym, a także w szkołach i na festiwalach. Prowadzi prelekcje, warsztaty oraz pokazy astronomiczne, mające na celu przybliżenie tajemnic kosmosu szerokiej publiczności. Amatorsko, ale z pasją uprawia astrofotografię i fotografię krajobrazu. Jest członkiem zespołu ALPS, który zajmuje się problemem zanieczyszczenia światłem. Pełni również funkcję obserwatora w Białkowie (obserwatorium UWr) oraz w polskim obserwatorium na górze Cerro Murphy w Chile.

Przemysław Mikołajczyk – absolwent astronomii na Uniwersytecie Wrocławskim (2012-2017), doktorant i wykładowca w Instytucie Astronomicznym UWr. Zajmuje się astrofotografią od czasów studenckich, rozwijając swoje umiejętności związane z obserwacjami astronomicznymi.
Od 2012 roku jest aktywnym popularyzatorem nauki, skupiającym się w szczególności na temacie zanieczyszczenia nieba sztucznym światłem. Wygłaszał prelekcje na wielu ważnych wydarzeniach w kraju, takich jak: otwarcie Obserwatorium Śląskiego w Chorzowie czy Jubileusz Północnej Stacji Obserwacyjnej Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego w Ostrowiku.
Od 2019 roku jest członkiem zespołu ALPS, zajmującego się pomiarami zanieczyszczenia nieba sztucznym światłem na terenie Polski.

Justyna Olszewska – magister sztuki, studentka Szkoły Doktorskiej Nauk Ścisłych UAM w dyscyplinie astronomia. Prowadzi astrowarsztaty i -wykłady, tworzy prace nawiązujące do ekologii. Obecnie w swojej twórczości artystycznej zajmuje się działaniami mającymi na celu zwrócenie uwagi na postępujący problem zanieczyszczenia nieba sztucznym światłem, a co za tym idzie – utraty dziedzictwa naturalnego, jakim jest niebo pełne gwiazd. Wspólnie z dwójką przyjaciół tworzy edukacyjny kolektyw Good Night, a także popularnonaukowy podcast Good Night Podcast dostępny na platformie Spotify.

Michał Pawłowski – ukończył studia na kierunku Energetyka na Politechnice Poznańskiej w 2018 roku, a następnie Astronomię na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w 2021 roku. Obecnie jest studentem Fizyki Technicznej na Politechnice Poznańskiej. Zajmuje się badaniem energetycznych zjawisk astronomicznych, takich jak wybuchy supernowych i błyski gamma, które mają fundamentalne znaczenie dla istnienia życia we wszechświecie. Jest również pasjonatem astrofotografii, starając się oddać naturalną kolorystykę i jasność obiektów nocnego nieba. Jako członek kolektywu Good Night odpowiada za astrofotografię i obsługę dronów. Prywatnie miłośnik muzyki folkowej i właściciel licznych instrumentów astronomicznych